ASSALAMUALAIKUM WARAHMATULLAHI WABARAKATUH.....AHLAN WASAHLAN

Wednesday, May 21, 2014

ممرتابتكن كمبالي توليسن جاوي

هيدوڤ سڬن ماتي تق ماهو“ ايتله ڤڤته ملايو يڠ سسواي اونتوق مڠڬمبركن نصيب توليسن جاوي كتيك اين.
سڤرتي كيت معلوم توليسن جاوي تله برتاڤق د عالم ملايو لبيه كورڠ سكيتر 700 تاهون دهولو برداسركن كڤد ڤنموان باتو برسورت تاهون 1303 د ترڠڬانو. ماله، ترداڤت جوڬ ڤنداڤت يڠ مڽاتاكن بهاوا توليسن جاوي تله دڬوناكن سأول كداتاڠن اسلام د عالم ملايو لاڬي.
تيدق دينافيكن توليسن جاوي تله منچاڤأي زمان كڬميلڠن ڤد ابد ك 18، هيڠڬكن ڤنجاجه ايڠڬريس يڠ منجاجه د تانه ملايو كتيك ايت ڤرلو بلاجر منوليس دان ممباچ
 ددالم توليسن جاوي. حال اين داڤت دبوقتيكن ملالوءي كوليكسي ورقه فرنچيس ليغت يڠ ترسيمڤن دموزيوم ڤرڤوستاكان بريتيسه يڠ برتاريخ انتارا 1786 هيڠڬ 1794، ڤرجنجين سير ستامفورد رفليس دڠن ڤيهق سلطان جوهر، ڤرجنجين ڤڠكور 1874، ڤماشهورن كمرديكأن 1957.
دتمبه لاڬي، ملالوءي توليسن جاوي، حاصيل كسوسسترأن ملايو توروت بركمبڠ دڠن ڤساتڽ، اڤابيلا باڽق حكاية لاما دكاراڠ دان دسبر لواسكن ملالوءي توليسن جاوي سڤرتي حكاية هڠ تواه، حكاية بنجر، حكاية راج - راج ڤاسا، حكاية إسكندر ذولكرنيا. بيار ڤون حكاية - حكاية اين تيدق دكتاهوي سياڤا ڤڠارڠڽ. نامون، حاصيل سسترا اين تروس بركمبڠ ملالوءي توليسن جاوي. تيدق داڤت دينافيكن بهاوا توليسن جاوي تله منجادي واده كڤد مشاركت ملايو دالم مڠمبڠكن علمو ڤڠتاهوان منچاكوڤي بيدڠ كسنين، كسوسسترأن ماهو ڤون اسڤيك كبهاسان. حال اين تربوقتي اڤابيلا اخبار - اخبار ملايو سڤرتي اوتوسن ملايو دان اوتوسن زمان مڠڬوناكن توليسن جاوي كتيك اول ڤنربيتنڽ. ماله تيدق كتيڠڬالن جوڬ مجله مستيكا يڠ توروت مڠڬوناكن توليسن جاوي دالم ڤنربيتنڽ دان منداڤت تمڤت ايستيميوا دالم كالڠن مشاركت ملايو كتيك ايت.
ماله، توليسن جاوي تيدق داڤت دينافيكن مروڤاكن اسڤيك ڤنتيڠ دالم مڠكلكن ايدينتيتي بوديا ملايو. حال اين، دكواتكن لاڬي اڤابيلا توليسن جاوي دكايتكن دڠن كداتاڠن اسلام دان بوديا القرءان ك تانه ملايو. دتمبه لاڬي، منوروت چاتتن ڤڠمبارا ايروڤه سڤرتي ماڬللن، توم ڤيريس دان ۏن رونكل، مڠڬمبركن بهاس ملايو دان توليسن جاوي داعتراف سباڬاي بهاس ڤڠهوبوڠ اوتام ڤد زمان كسولتانن اسلام د نوسنتارا.
تتاڤي ڤد هاري اين كڬميلڠن توليسن جاوي أومڤام ملالوءي زون ڬرهان يڠ چوكوڤ مڽديهكن. ادكه مشاركت كيت تيدق چوكوڤ بربڠڬ دڠن زمان كڬميلڠن توليسن جاوي كتيك دهولو يڠ سنتياس دڬوناكن سباڬاي جابتن كعلموان. كمروسوتن ڤرانن توليسن جاوي د دالم دنيا كعلموان داڤت دكسن سمنجق كتيبأن كواس - كواس بارت يڠ مولا منجاجه تانه ملايو ڤد ابد ك-18 دان 19. ڤد كتيك اين توليسن رومي تله دڤركنلكن اوليه ڤنجاجه بارت تراوتما دالم سيستم ڤنديديقن يڠ برورينتاسيكن ڤنديديقن دنيا بارت. ڤد كتيك ايت جوڬله ڤرانن توليسن جاوي سديكيت دمي سديكيت مولا ترهاكيس دري ڤرهاتين مشاركت ملايو سنديري. منوروت سامت بواڠ دالم ارتيكلڽ مڠمباليقن مرواه توليسن جاوي مڽاتاكن “بهاوا كيت تيدق هاروس مڠكلكن مينتاليتي ڤنجاجه سڤرتي ر.ج. ويلكينسون يڠ دڠن سڠاج ممبونوه توليسن جاوي دڠن ممڤركنلكن توليسن رومي. دڠن اداڽ توليسن رومي سديكيت - دمي سديكيت، بريتيسه مناريق مشاركت ملايو درڤد اكر اومبيڽ“. دري ڤد ڤنداڠن سامت بواڠ ترسبوت، داڤت كيت تفسيركن بهاوا تاهڤ كبيمبڠن ڤارا اهلي اكادميك بركنأن سورۏيۏال توليسن جاوي تله برادا د تاهڤ يڠ ممبيمبڠكن.
حال اين دتمبه لاڬي، ڤلباڬاي ڤريستيوا يڠ ساڠت مڠڬوريس هاتي - هاتي ڤنچينتا توليسن جاوي يڠ مان 29 جانواري 2006 اخبار اوتوسن ملايو يڠ مروڤاكن ساتو-ساتوڽ اخبار يڠ مڠڬوناكن توليسن جاوي دهنتيكن ڤنربيتنڽ كران كورڠڽ سمبوتن درڤد مشاركت تراوتما درڤد مشاركت ملايو سنديري. ماله، داتوق سري دوكتور رايس يتيم سباڬاي منتري ڤنراڠن، كومونيكاسي دان كبودايان دڠن نادا كهايرانن مڽاتاكن بهاوا تياد سأورڠ ڤون يڠ مندڠوس، اڤاته لاڬي ممڤوليميككن ڤنوتوڤن اخبار ايت باءيق د ميديا ايليكترونيك ماهو ڤون ميديا چيتق. ماله، داتوق جوهن جعفر دڠن نادا سينيس د دالم ڤرسيداڠن دان ڤاميرن توليسن جاوي دموزيوم نڬارا مڠڠڬڤ اورڠ ملايو رڽه دڠن ايدينتيتي واريثن بڠساڽ سنديري. ڤنداڠن بلياو اين برڤقسيكن كڤد ڤوڤولسي ايتنيك ملايو يڠ مرڠكومي 13 جوت اورڠ ملايو، دان اخبار توليسن جاوي تيدق بوليه هيدوڤ دان دڤدوليكن سداڠكن اخبار بربڠسا لاين داڤت هيدوڤ سوبور والاوڤون كومونيتيڽ لبيه كچيل بربنديڠ مشاركت ملايو. ساتو ڤرسوالن يڠ ڤرلو دتوديڠكن ڤد ديري سنديري، د مانكه سيلڤڽ؟
جوسترو، لڠكه ممرتبتكن سمولا توليسن جاوي واجر دلقسانكن سوڤاي سني واريثن اين تيدق هاڽوت دتلن زمان. باڽق ڤنداڤت ماهو ڤون چادڠن-چادڠن يڠ دكموكاكن اوليه ڤارا سرجن ماهو ڤون اورڠ ڤرساورڠن بركنأن لڠكه ڤرليندوڠن توليسن جاوي. انتاراڽ اياله ملالوءي سيستم ڤنديديقن نڬارا. ملالوءي سيستم ڤنديديقن اين كماهيرن منوليس دان ممباچ توليسن جاوي مستي دجاديكن ترس دالم مات ڤلاجرن ڤنديديقن اڬام اسلام د سكوله-سكوله سلوروه نڬارا. دتمبه لاڬي، ڤڠنلن توليسن جاوي ڤرلو جوڬ دماسوقكن دالم سوكتن ڤلاجرن بهاس ملايو د ڤريڠكت سكوله. حال اين اداله سباڬاي ساله ساتو اوسها اونتوق منڠكيس دان ممڤربتولكن ڤرسيڤسي مشاركت ترهادڤ توليسن جاوي يڠ دأڠڬڤ سباڬاي سينونيم دڠن اڬام اسلام. ماله، د ڤريڠكت اينستيتوسي ڤڠاجين تيڠڬي عوام ماهو ڤون سواستا ﴿ا ڤ ت ا/ ا ڤ س﴾، لڠكه مماسوقكن كماهيرن دان سجاره ڤركمبڠن توليسن جاوي دالم سوبجيك تمدون اسلام دان كنڬارأن مليسيا اداله واجر سباڬاي ميكانيسمى اونتوق ممرتبتكن توليسن جاوي د ڤريڠكت اينستيتوسي ڤڠاجين تيڠڬي د نڬارا اين. سلاين ايت، كسدرن ڤڠڬونان توليسن جاوي ڤد ڤاڤن تندا دان ڤتونجوق جالن ماسيه كچيل بيلڠنڽ دان تيدق كترلالوان جك دكاتاكن بوليه دبيلڠ دڠن جاري.

اوليه يڠ دمكين، ڤڠڬونان توليسن جاوي اين ڤرلو دڤرڬياتكن اوسهاڽ تراوتما ڤرانن يڠ دماءينكن اوليه ڤيهق كراجأن تمڤتن دالم مرياليساسيكن ايمڤين نڬارا باڬي مڠهيدوڤكن سمولا كڬميلڠن توليسن جاوي يڠ ڤرنه منچاڤأي ڤونچق كمسيهورنڽ ساتو كتيك دهولو. ايمڤين اين تيدق ترلقسان جك هاڽ دلاكوكن هاڽ سبله ڤيهق سهاج، ماله سموا ڤيهق ڤرلو برڬنديڠ باهو تيدق اڤ جوا لاڤيسن مشاركت اڬر توليسن جاوي اين بق كات ڤڤته ملايو “تق لڤاوق ديك هوجن، تق لكڠ ديك ڤانس“.

No comments:

Post a Comment

BICARA PENDIDIKAN